Sosyal medya fenomenleri karbonatı doğal bir enerji kaynağı olarak övüyorlar; ancak uzmanlar potansiyel olarak ‘tehlikeli’ olan bu çılgınlığın patlayıcı sonuçlara yol açabileceğini söylüyor.

Bu ev yapımı takviye, özellikle beyaz tozun (fırınlama veya temizlikte kullanılan) tüketilmesinin verdiği hissin ‘steroid gibi’ olduğunu iddia eden sporcular ve vücut geliştiriciler arasında oldukça popüler.

Bazıları bir kaşık karbonat almanın onları saatlerce dinlenmeden koşturduğunu iddia ediyor. Diğerleri ise bunun daha önce yapabildiklerinden ‘dramatik’ bir şekilde daha ağır ağırlıkları kaldırmalarına izin verdiğini söylüyor.

Bir TikTok fenomeni kullanıcılara ne kadar almaları gerektiğini gösteriyor – ancak uzmanlar bunun risksiz olmadığını söylüyor

Başka bir influencer, TikTok kullanıcılarına bir yemek kaşığı karbonat almaları çağrısında bulundu

Ancak uzmanlar bu eğilimin ciddi ishallere yol açabileceği konusunda uyarıyor ve insanları bunu denemekten kaçınmaları konusunda uyarıyor.

Surrey County Kriket Kulübü’nde çalışan spor beslenme uzmanı Oliver Whiteman, “İnsanlar düzenli olarak bu kadar fazla karbonat tükettiğinde, midede çok fazla rahatsızlığa neden olabilir” diyor.

‘Bu durum mide bulantısı ve ishale yol açabilir; bu da koşuya çıktığınızda veya spor salonundayken kesinlikle isteyeceğiniz bir şey değildir.’

Sodyum bikarbonat olarak da bilinen kabartma tozu, fırınlanmış ürünlere hafif, kabarık bir doku kazandırmak için kullanılan beyaz bir tuzdur. Lekeleri ve kiri çıkarmada etkili olduğu için temizlik ürünü olarak da kullanılır.

Yıllar boyunca bazı araştırmacılar bunun sağlık açısından da faydalı olduğunu iddia ettiler. Bazı çalışmalar, mide ekşimesiyle savaşmaya, aftları yatıştırmaya ve kaşıntılı ve güneş yanığı cildi rahatlatmaya yardımcı olabileceğini öne sürüyor.

Ancak 1980’lerden bu yana atletik performansı artırmaya yardımcı olup olmadığı konusunda tartışmalar yaşanıyor.

Uluslararası Spor Beslenmesi Derneği (ISSN), 2021 yılında karbonatın boks, dövüş sanatları, bisiklet, kürek ve koşu gibi kısa süreli egzersizler için etkili bir performans arttırıcı olduğunu iddia etti.

Grup, bu etkinin vücut ağırlığının kilogramı başına 0,3 gram karbonat tüketildiğinde görüldüğünü söyledi – yani 80 kilogram ağırlığındaki ortalama bir erkeğin 24 gram alması gerekir. Bu da yaklaşık bir buçuk yemek kaşığına denk geliyor.

Uzmanlar, kas yorgunluğunu sınırladığı için bu etkiye sahip olduğunu söylüyor.

‘Sporcular egzersiz yaptıklarında laktik asit birikimi yaşarlar – kaslar yorgun olduğunda yanma hissine neden olan şey budur,’ diyor Chester’da özel bir klinik işleten spor beslenme uzmanı Danny Webber. ‘Ancak, çok alkali olduğu için karbonatın bu asidi etkisiz hale getirebileceğine dair bazı kanıtlar var.’

Ancak bu faydaların sadece kısa bir süre için yorgunluğu gidermeye yaradığı düşünülmektedir. Bazı çalışmalara göre on dakikadan az bir sürede enerji artışı sağlamaktadır.

Bu nedenle uzmanlar, karbonatın birçok sosyal medya fenomeninin iddia ettiği kadar dramatik bir etki yaratma ihtimalinin düşük olduğunu söylüyor.

Bazı araştırmalar, aşırı sodyumun vücuda zararlı etkileri olabileceğinden, düzensiz kalp atışı gibi kalp sorunları riskini artırabileceğini bile öne sürüyor.

Bay Whiteman, ‘Elit bir sporcu olmayan hiç kimseye bunu tavsiye etmem,’ diyor. ‘Bazı insanlar için kesinlikle risklidir, çünkü sodyum bikarbonata verilen tepkiler farklılık gösterebilir.’

Karbonat TikTok’ta tanıtılıyor. Bazı çalışmalara göre on dakikadan az enerji artışı sağlıyor

Bu, yüzlerce sosyal medya kullanıcısını durdurmadı. Reddit sitesinde bir adam, yatmadan önce bir çay kaşığı karbonatı maden suyuyla karıştırıp, sabahları da yarım çay kaşığını greyfurt suyuyla karıştırarak içtiği günlük rutinini paylaştı.

‘Bu sanki steroid gibi hissettiriyor,’ diye yazdı. ‘Hiç dinlenmeden bir saat tepe koşusu yaptım. Bacaklarımda kelimenin tam anlamıyla sıfır kas yorgunluğu.’

Bu arada, video paylaşım sitesi TikTok’ta Marek adlı bir influencer, bir çay kaşığı karbonat tüketmenin bir antrenmanı ‘dramatik şekilde iyileştireceğini’ iddia etti. Video yaklaşık yarım milyon kez izlendi.

Profesör Ill Will adıyla bilinen bir diğer TikToker, su olmadan kaşık kaşık karbonat yiyor ve bunun ‘antrenmanınızı bir üst seviyeye taşıdığını’ iddia ediyor. Şunu da ekliyor: ‘O kadar heyecanlanacaksınız ki ne yapacağınızı bilemeyeceksiniz.’

Bir uzman, tekniği denediklerini ve hemen pişman olduklarını itiraf ediyor. Bay Whitehead, ‘Büyük bir sodyum bikarbonat dozu aldım ve bir döngüye girdim,’ diyor. ‘Tuvalete koşmadan önce eve ancak zamanında varabildim.

‘Sosyal medyadaki etkili kişiler riskleri bilmeden trend olan şeyleri önerecekler ve bu tehlikeli. İnsanların bilgilerini nereden aldıkları konusunda gerçekten eleştirel olmaları gerekiyor.’