KİEV, Ukrayna —

Ukraynalılar, hükümetlerini Rusya’nın savaş esirlerini serbest bırakması için daha fazla şey yapması yönünde uyararak, Pazar günü 50’den fazla kişinin ölümüne yol açan patlamanın ikinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen törende öfkelerini dile getirdiler.

Binlerce asker ve sivil, Rusya’nın Olenivka hapishanesinde tuttuğu 50’den fazla Ukraynalının ölümüne yol açan patlamanın ikinci yıl dönümünü anmak için Pazar günü Kiev’in Bağımsızlık Meydanı’nda toplandı.

Törende coşkulu konuşmalar yapan konuşmacılar, Ukrayna hükümetine esir takası yoluyla askerlerin serbest bırakılması için daha çok çaba sarf etmesi çağrısında bulundu.

Olenivka patlaması, birçok askere göre savaşın en acı sayfalarından biriydi.

“Olenivka’daydım. Patlama beni sarstı,” dedi daha sonra serbest bırakılan Çavuş Kyrylo Masalitin. “Daha önce hiç bu kadar çaresiz hissetmemiştim. Ve hala esaret altında olanlar her gün bu çaresizliği hissediyor. Onları serbest bırakmak için elimizden gelen her şeyi yaptığımızı bilmeliler.”

Masalitin’in arkasında, Azov tugayının 300’den fazla askeri formasyon halinde duruyordu. Yoldaşlarını onurlandırmak için kırmızı işaret fişeklerini havaya kaldırmadan önce hep birlikte bir dua okudular.

Rusya, Olenivka patlamasının Ukrayna güçlerinin hapishane kışlasına isabet eden bir füze ateşlemesi sonucu meydana geldiğini iddia etti. Ancak Associated Press’in yaptığı bir araştırmaya göre, artan kanıtlar patlamayı Rus güçlerinin başlattığını gösteriyor.

AP, saldırının ayrıntılarına doğrudan hakim olan bir düzineden fazla kişiyle görüştü. Bunlar arasında kurtulanlar, araştırmacılar ve ölü ve kayıpların aileleri de vardı. Hepsi, suçlunun doğrudan Rusya olduğuna inandıklarına dair açıklanan kanıtları sundular. AP ayrıca, aynı şeyi bulan bir Birleşmiş Milletler iç analizini de elde etti. Rusya’nın saldırıyı planladığını ve gerçekleştirdiğini tespit eden iç analiz sonucuna rağmen, BM kamuoyuna yaptığı açıklamalarda Rusya’yı suçlamaktan kaçındı.

Patlamadan iki yıl sonra, birçok Ukraynalı hala tam olarak nasıl olduğunu bilmek istiyor. Pazar günü yapılan gösteri, Olenivka’yı anan insanları, Rusya’nın Azovstal çelik fabrikasını savunan ve Rusya’nın Mariupol şehrini ele geçirmesiyle esir alınan Ukraynalı savaşçıların Rusya tarafından hapsedilmesine karşı protesto eden diğer insanlarla bir araya getirdi.

Birçok kişi, 2022’de Mariupol düştüğünde esir alınan ve Avovstal çelik fabrikasını savunan Ukraynalı askerlerin serbest bırakılması için de baskı yapıyordu. Azov tugayından en az 900 asker Rusya tarafından savaş esiri olarak tutuluyor. “Azov’u Özgürleştirin” kampanyası Kiev’de gürültülü bir baskı grubu haline geldi ve Başkan Volodymyr Zelenskyy’nin hükümetini Rusya tarafından tutulan Ukraynalı esirleri serbest bırakmak için esir değişimi yapmaya çağırmak için haftalık nöbetler düzenliyor.

“Ölenleri ve esaret altındakileri anmak için buradayız. Hükümetimizi bu konuda sıkı çalışmaya zorlamak için buradayız,” dedi kendini Stanislav olarak tanıtan bir asker.

Ruslar Şubat 2022’de işgal ettiğinde Mariupol’un savunucusu olduğunu ve bir topçu saldırısında yaralandığını ve sol kolunu kaybettiğini söyledi. Rus güçleri tarafından esir alınıp serbest bırakılmadan önce Azovstal çelik fabrikasının içindeki ordu üssünde tedavi gördü. Fiziksel rehabilitasyondan sonra Stanislav orduya geri döndü ve şimdi Kiev’deki askeri karargahta çalışıyor.

Esir askerlerin serbest bırakılması için çabalarını sürdüreceğini söyledi.

“Biz burada özel bir sebepten ötürü bulunuyoruz, esaret altındaki silah arkadaşlarımızın geri döndüğünü görmek için,” dedi. “Esaret altındakilerin hepsi.”

Kiev’in merkezinde düzenlenen etkinliğe, Olenivka’da öldürülen veya şu anda Rusya tarafından tutuklu bulunan askerlerin anneleri, eşleri ve çocukları da dahil olmak üzere çok sayıda aile katıldı.

Duygularından sesi titreyen 71 yaşındaki Halyna Stafiichuk, oğlunun Ruslar tarafından tutulduğunu ve iki yıldan fazla bir süredir kendisinden haber alamadığını söyledi.

“Her gün ağlıyorum. Sadece ondan iyi olduğunu ve yakında eve döneceğini söyleyen bir not için dua ediyorum,” dedi Stafiichuk. “Tanrı’ya ve hükümetimizin tüm askerlerimizi geri getireceğine güveniyoruz.”