Getty Images

İngiltere ve Galler’de son bir yılda kapkaç olaylarında iki kattan fazla artış yaşanmasının ardından telefon şirketleri, suçla mücadele için alınacak önlemleri görüşmek üzere İçişleri Bakanlığı’na çağrılacak.

Hükümet rakamlarına göre, Mart ayına kadar geçen sürede, kişilerden yaklaşık 78.000 hırsızlık olayı gerçekleşti. Bu hırsızlıklar, herhangi bir güç kullanılmadan veya tehdit edilmeden telefon, çanta ve cüzdan gibi eşyaların alınması olarak tanımlanıyor.

Geçtiğimiz yıl bu rakam 31 bindi.

Polis Bakanı Dame Diana Johnson, hükümetin üreticilerin çalınan herhangi bir telefonun ikinci el olarak satılmasını önlemek için kalıcı olarak kullanım dışı bırakılmasını sağlamasını istediğini söyledi.

Polis şeflerine ayrıca telefonları kimin çaldığı ve çalınan cihazların nereye gittiği konusunda daha fazla istihbarat toplama görevi verilecek.

Hükümet, son dönemde artan hırsızlık olaylarının arkasındaki en büyük etkenin, hem İngiltere’de hem de yurtdışında ikinci el telefonlara olan talebin artması olduğuna inanıyor.

İçişleri Bakanlığı, teknoloji şirketleri ve telefon üreticilerinden telefonların yasadışı ticaretini durdurmaya yardımcı olabilecek yenilikleri değerlendirmeleri istenecek bir zirveye ev sahipliği yapacak.

Hükümet, akıllı telefonlara daha önce getirilen hırsızlık önleme özelliklerinin daha da geliştirilmesini umduğunu söyledi.

Dame Diana, hükümetin hırsızlıkları organize eden insanların “iş modelini kırmayı” umduğunu söyledi.

“Telefon şirketleri, çalınan telefonların ikinci el pazarında yeniden satışa sunulması yerine, hızlı, kolay ve kalıcı bir şekilde devre dışı bırakılabilmesini sağlamalıdır ve bunu gerçekleştirmek için daha fazla hangi adımların atılması gerektiğini görüşmek üzere yakında kendileriyle bir araya geleceğiz.”

Şu anda şahıs üzerinden yapılan hırsızlıklarda dava açılma oranı çok düşük.

İngiltere ve Galler Suç Araştırması’nın tahminlerine göre 78.000 hırsızlık olayının yalnızca %0,8’inde bir kişinin suçlanmasıyla sonuçlanmış.

Soruşturmaların yaklaşık %82’si polisin şüpheli bulamaması nedeniyle kapatıldı.

Hırsızlık olaylarıyla mücadele çalışmaları, bıçakla soygunlar da dahil olmak üzere ülke genelinde ciddi şiddet riskinin en yüksek olduğu bölgelerde devriyelerin artırılmasını da kapsayacak.

Ulusal Polis Şefleri Konseyi Komutanı Richard Smith, polis güçlerinin “sayısız suç işleyen alışkanlık haline gelmiş suçluları hedef almaya devam ettiğini” söyledi.

“Ancak, bu sorundan tutuklama yoluyla kurtulamayacağımızı biliyoruz,” dedi. “Üreticiler ve teknoloji endüstrisi, suçluların çalıntı telefonların yeniden satışından faydalanma fırsatlarını azaltmada önemli bir role sahip.”

Telefonunuz çalınırsa ne yapmalısınız?

Telefonunuz çalınırsa, polise başvurmalı ve onlara IMEI numaranızı vermelisiniz – cihazınıza özel 15 haneli bir kod. Ayrıca, bir sigorta talebi için buna ihtiyacınız olması muhtemeldir.

Bu bilgi genellikle cihazınızın kutusundaki etikette basılıdır ve çoğu mobil sağlayıcı, kendileriyle iletişime geçtiğinizde size bu bilgiyi verebilir.

Ayrıca telefonunuzdan *#06# tuşlayarak herhangi bir olay yaşanmadan önce bu bilgiye ulaşabilirsiniz. Birçok modern işletim sistemi bu bilgiyi ayarlar menüsüne ekler.

SIM kartınızı iptal etmeleri ve hırsızların cihazınızı kullanmasını önlemeleri için şebeke sağlayıcınıza bildirmelisiniz.

Aklınıza ilk gelen şey olmasa da, bankanıza da haber vermelisiniz – böylece hırsızlar mobil bankacılık uygulamanızı kullanamaz. Bu daha az yaygın olsa da, hırsızlar bazen insanları çevrimiçi bankacılığa giriş yaparken izleyerek şifrelerini ele geçirir ve ardından cihazlarını çalarlar.

İki faktörlü kimlik doğrulamayı kullanıyorsanız telefonunuzu güvenilir cihaz listesinden çıkarmalı ve e-posta parolalarınızı değiştirmeyi düşünmelisiniz.

Ancak bunların hepsinin verilerinizi güvende tutmak için iyi bir uygulama olduğunu unutmamakta fayda var; ancak çoğu durumda hırsızlar verilerinize erişmek yerine, cihazınızı ikinci el pazarında kâr amacıyla satmakla daha çok ilgilenirler.

Cihazları devre dışı bırakma

Hem iPhone hem de Android cihazlarda hırsızlığa karşı koruma mevcuttur.

Bir iPhone’da, kaybolmadan veya çalınmadan önce açtığınız takdirde, cihazınızı bulmak için “iPhone’umu Bul”u kullanabilirsiniz. Daha sonra bir bilgisayarda iCloud’a giriş yapabilir ve telefonunuzu takip edebilirsiniz. Çalındıysa, onu güvenceye alabilir ve tüm verilerinizi silebilirsiniz.

Bu arada Android’de benzer şekilde çalışan ve telefonunuzu kilitlemenize ve verilerinizi uzaktan silmenize olanak tanıyan “Cihazımı Bul” özelliği vardır. Samsung kullanıcılarının “SmartThings Find” adlı benzer bir aracı vardır.

Bu kayıp modlarında, Android ve iPhone cihazlar kolayca açılıp tekrar kullanılamıyor ancak hırsızlar bu korumaları aşmanın yeni yollarını arıyorlar.

Dünya çapındaki Android 10 kullanıcıları, yakında Google’ın yapay zekasını kullanarak telefonunuzun çalınıp çalınmadığını tespit edecek ve cihazı kilitleyecek Theft Detection Lock adlı bir özelliğe kavuşacak.

Bunu, birinin elinden hızla alınıp götürülen telefonun nasıl hareket ettiğini ve sallandığını tanıyarak yapıyor.

Böyle bir cihaz, birisinin telefonun PIN kodunu veya şifresini bilmesi durumunda bile açılabilirken, yanlışlıkla tetiklenmesi durumunda normal şekilde parmak izi veya yüz taramasıyla açılabilir.

Google ayrıca telefonun fabrika ayarlarına sıfırlanma şeklini de güncelleyerek, cihazın yeniden kurulumunun yalnızca cihazın şifresi kullanılarak yapılmasını sağlıyor.

Hükümet, telefon şirketlerinin çalınan cihazların ikinci el pazarında yeniden satılmamasını sağlamasını istiyor.

Ağ operatörleri çalıntı olduğu bildirilen cihazların IMEI numaralarını kara listeye alıyor, bu da bu cihazların genel olarak İngiltere’de yeniden satılamayacağı anlamına geliyor.

Bu nedenle hırsızlar, çalınan cihazları IMEI numarası engellenmemiş diğer ülkelerde yeniden satılmak üzere yurtdışına gönderiyorlar.

Bunu durdurmak için, çalındığı bildirildikten sonra cihazı tamamen kullanılamaz hale getirecek gerçek anlamda kalıcı bir kilide ihtiyaç duyulacaktır. Muhtemelen telefon şirketlerinin, çalındığı bildirildikten sonra cihazın açılmasını bile engelleyecek bir düzenleme yapması gerekecektir.