Washington —

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu hafta Moğolistan’daki bir gazeteye verdiği röportajda Batı’yı Rus gazetecilere zulmetmekle suçladı.

Putin, Onoodor gazetesine yaptığı açıklamada, “Kendisini özgürlüğün ölçüsü olarak gören Batı, rahatsız edici gerçeklerden, doğru bilgilerden saklanmak için Rus muhabirlerine karşı açık bir zulüm başlattı” dedi.

Putin, uluslararası tutuklama emri altında olmasına rağmen gittiği Moğolistan’a varışından bir gün önce gazeteye konuştu.

Ve bu yorumlar, Kremlin’in çoğunluğu ABD vatandaşı olan ve aralarında birkaç gazetecinin de bulunduğu 92 kişinin daha Rusya’ya girişini yasakladığını açıklamasından birkaç gün sonra geldi. Bu kişilerin Moskova’nın Washington’ın Rusya karşıtı tutumu olarak nitelediği tutumu nedeniyle giriş yasağı konuldu.

Yasaklananlar arasında The Wall Street Journal’ın genel yayın yönetmeni Emma Tucker’ın yanı sıra The Wall Street Journal, The New York Times ve The Washington Post’tan diğer gazeteciler de vardı.

Medya analistleri, Putin’in yorumlarının Rusya’da gazetecilerin içinde bulunduğu kısıtlı ortamı yansıttığını söyledi.

Viyana’daki Uluslararası Basın Enstitüsü’nde Doğu Avrupa gözlemcisi olan Karol Luczka, VOA’ya yaptığı açıklamada, “Bu yeni bir şey değil, bu tür bir kelime dağarcığı. Ancak bu, özellikle Ukrayna’daki savaşla ilgili haberler söz konusu olduğunda, Rusya’da bağımsız bir basının olmadığını bir kez daha vurguluyor.” dedi.

Putin’in açıklamaları, Moskova’nın bağımsız medyaya yönelik yıllardır uyguladığı sert baskının ardından geldi. Bu baskı sırasında yerli ve yabancı gazeteciler de dahil olmak üzere onlarca kişi hapse atılmış ve analistlerin bağımsız gazeteciliği neredeyse imkansız hale getirdiğini söylediği bir dizi sert yasa yürürlüğe girmişti.

2022’de Ukrayna’nın tam ölçekli işgalinden bu yana, bağımsız kuruluşlar ve gazeteciler tutuklanmaktan kaçınmak ve Rusya hakkında haber yapmaya devam etmek için başka ülkelere göç etmek zorunda kaldılar. Ve sürgünde bile, Rus gazeteciler ulusötesi baskı olarak bilinen bir süreçte Moskova destekli tacizle karşılaşmaya devam ediyor.

VOA’nın özel haberi için görsele tıklayın

Putin’in iddiaları, Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın Ağustos ayında VOA’ya verdiği açıklamayı hatırlatıyor.

Dışişleri Bakanlığı, VOA’nın gazetecilere yönelik tehdit ve tacizle ilgili özel sorularını yanıtlamayı reddetti ancak bir sözcü, “gazetecilerin haklarını korumanın” bakanlığın “sürekli dikkat odağı” olduğunu söyledi.

E-postayla gönderilen yanıtta, yabancı hükümetlerin Kremlin tarafından yönetilen medyaya para cezası uyguladığı, yasakladığı veya askıya aldığı örneklerin bir listesi paylaşıldı.

Washington, Moskova’nın Ukrayna’daki savaşını desteklemek için yanlış bilgi yaydıklarını söylediği bazı devlet tarafından işletilen Rus televizyon istasyonlarına yaptırımlar uyguladı. Ve Kanada ve Avrupa Birliği, Rus devlet tarafından işletilen haber kuruluşlarına yapılan yayınları engelledi.

Bu arada Rusya’nın Washington Büyükelçiliği, VOA’nın bu haberle ilgili yorum talebini içeren e-postasına hemen yanıt vermedi.

Putin ise Rusya’da haber kuruluşlarının serbestçe faaliyet gösterdiğini savundu.

“Onlar için tek gereklilik Rus mevzuatına uyumdur,” dedi. “Ülkemizde akredite olan yabancı muhabirler bunu anlamalıdır.”

Luczka, bu açıklamanın “gülünç” olduğunu ve “ciddiye alınabilecek bir şey olmadığını” söyledi.

“Yasaya saygı ne anlama geliyor? Rusya’daki yasalar öyle ki bağımsız medya faaliyet gösteremiyor – yani evet, yasaya saygı gösterdikleri sürece faaliyet gösterebilirler, ancak yasa onların faaliyet gösteremeyeceğini söylüyor,” dedi Luczka.

Ağustos ayının başlarında, iki Amerikalı gazeteci — Radio Free Europe/Radio Liberty’den Alsu Kurmasheva ve The Wall Street Journal’dan Evan Gershkovich — sahte suçlamalarla tutuldukları Rusya’dan serbest bırakıldılar, ABD ile Rusya arasında tarihi bir tutuklu takası gerçekleşti. Gershkovich Rusya’da haber yapmak için akredite edilmişti ancak yine de işi nedeniyle tutuklandı.

Basın özgürlüğü uzmanları, bu kişilerin tutuklanmasının Rusya’nın medya özgürlüğüne olan küçümsemesini gösterdiğini söylüyor.

Putin’in bu açıklamaları, beş yıl aradan sonra Moğolistan’a yapacağı ilk ziyaretin öncesinde geldi.

Ukrayna ve Avrupa Birliği, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) üye olan Moğolistan’ın, Putin’in pazartesi günü Moğolistan’a varışında kendisine yönelik tutuklama emrine uymamasından endişe duyduklarını dile getirdi.

ICC, 2023’te Ukrayna’daki savaşta işlendiği iddia edilen savaş suçları nedeniyle Putin için bir tutuklama emri çıkardı. ICC üyesi olarak Moğolistan, emirler doğrultusunda hareket etme sorumluluğuna sahiptir.

Bu rapordaki bilgilerin bir kısmı Reuters’dan geldi.