Avustralya’daki Bristol Üniversitesi ve RMIT Üniversitesi’ndeki bilim insanları, uçan kerkenezlerin sırlarına ilişkin yeni bulguların, teslimat yapan droneların şehirlerdeki rüzgarlı havalarda yol almasına yardımcı olabileceğini öne sürüyor.

Avını aramak için yerden hareketsiz bir şekilde asılı duran bir kerkenezin görüntüsü doğa severler için bir zevktir ve drone uzmanlarının araştırmak istediği bir numaradır.

Araştırmacılar, gişe rekorları kıran filmlerdeki performansları kaydetmek için kullanılan hareket yakalama teknolojisini kullanarak, kerkenezlerin nasıl bu kadar hareketsiz kaldıklarını daha iyi anlayabildiler.

Araştırmanın, mühendislerin türbülans ve sert rüzgarlarla daha iyi başa çıkabilen uçaklar ve sabit kanatlı insansız hava araçları geliştirmesine yardımcı olabileceği umuluyor.

Kamera ve hareket yakalama teknolojisi, araştırmacıların RMIT tarafından işletilen bir rüzgar tünelinde süzülen Kevy ve Jedda adlı iki Nankeen Kerkenez’ini gözlemlemelerini sağladı.

Nankeen Kerkenezleri, Avustralya’ya özgü küçük bir şahin türüdür. Her iki kuş da yerel bir şahin koruma alanından gelmiş ve şahin avcılığında kullanılmıştır.

Besleme sırasında kuşlara, filmlerde görsel efektler için hareketleri yakalanan insan aktörlere benzer şekilde küçük yansıtıcı çıkartmalar takıldı; araştırmacılar, bu işlemin kerkenezleri rahatsız etmediğini söylüyor.

Önceki çalışmalarda kuşların kanat çırpması incelenmişti; bu, uçakların nasıl uçtuğuna dair fikir edinmek için pek de yararlı değildi.

Öte yandan, kerkenez kuşunun rüzgarda asılı kalarak yaptığı uçuşun incelenmesinden öğrenilen derslerin havacılık mühendisleri için özellikle değerli olabileceği düşünülüyor.

“Önceki çalışmalar, kuşların rüzgar tünellerinde türbülans ve rüzgar esintileri arasında gelişigüzel uçmasını içeriyordu. Çalışmamızda benzersiz bir rüzgarda asılı kalma uçuş davranışını izledik”, diyor RMIT baş araştırmacısı Dr. Abdulghani Mohamed.

Ekibi, kerkenezlerin avlanırken başlarını sabit tutmada (5 mm’den az hareket ettirme) mükemmel olduklarını keşfetti. Bu, hava koşullarına rağmen gerçekleşti.

Araştırmacılar, kerkenezlerin hareketsiz kalma ve türbülansla başa çıkma becerisinin anahtarının kanatlarının şeklini değiştirebilme yetenekleri olduğunu düşünüyor.

Günümüzde, jet uçağının penceresinden dışarı bakan herkesin bileceği gibi, kanatlı uçaklar uçuşu kontrol etmek için çoğunlukla menteşeli kontrol yüzeylerini kullanırlar.

Şimdi kerkenezlerin “kanat değiştirme” özelliğinin uçak ve insansız hava araçlarında da benzer bir teknolojiye ilham kaynağı olabileceği düşünülüyor.

Dr. Mohamed, “Bu, sabit kanatlı uçaklarda da istikrarlı uçuşun sağlanması için daha verimli bir yol olabilir” dedi.

Güçlü rüzgarlar ve türbülans droneların çalışmasını sınırlayabilir. Orkney’e posta teslimatları gibi rüzgarlı ortamlarda çalışanlar hava koşullarıyla sınırlıdır.

Şehirlerde faaliyet gösteren küçük ölçekli drone’lar bile, büyük şehir sakinlerinin aşina olduğu binaların etrafındaki rüzgar tüneli benzeri patlamalarda yol almak zorunda kalıyor.

Ve giderek daha fazla sayıda drone, ilaçlar gibi hayati öneme sahip malzemeleri taşıyor veya önemli arama veya teftiş çalışmaları yürütüyor.

Kanat değiştirme şu anda en iyi şekilde drone ölçeğinde işe yarayacaktır. Ancak Bristol Üniversitesi’nde biyolojik olarak ilham alan aerodinamik doçenti olan Dr. Shane Windsor, BBC’ye uçaklara aktarılabilen unsurların olabileceğini söyledi:

“Giderek daha fazla sayıda büyük uçağın daha esnek kanatlara sahip olduğunu görüyoruz. Bu nedenle kuşların çok iyi yaptığı esnekliği kontrol etme yöntemi, ticari uçaklar için de uygulanabilir.”

Kestrel’lerin türbülansı algılama ve buna uyum sağlama yetenekleri, büyük uçak tasarımı için de dersler içerebilir.

Dr. Windsor’un daha önce denetlediği çalışmalar arasında martılara sırt çantaları takarak kentsel beslenmelerini en verimli şekilde gerçekleştirmek için binaların etrafındaki hava akımlarını nasıl kullandıklarını incelemek yer alıyordu.

Diğer araştırmacılar ise kerkenezlerin ve diğer kuşların uçarken enerji tasarrufu sağlamak için yükselen hava akımlarından faydalanma yeteneklerini inceleyerek insansız hava araçları geliştirdiler.

Dr. Windsor, mühendislerin tüylü dostlarımızı düşünerek daha fazla ilham alabileceklerine inanıyor:

“Kuş uçuşuna bakmanın beni genel olarak heyecanlandıran yanı, bize uçaklar ve doğal ortamlarla nasıl başa çıkılacağı konusunda farklı bir düşünme biçimi vermesidir.”