Fransa hükümeti, II. Dünya Savaşı sırasında Senegal’de Fransız ordusunun emriyle öldürülen onlarca Afrikalı askeri anmak için önemli bir jest yaptı. Paris hükümeti, tarihi hafıza konusunda eski sömürgeleriyle yaşadığı gerginliği azaltmaya çalışıyor.

Altı Afrikalı asker (dört Senegalli, bir Fildişi Sahili’nden ve bir de günümüz Burkina Faso’sundan) “Fransa için öldükleri” gerekçesiyle ölümlerinden sonra onurlandırıldı.

Fransa Gaziler ve Anma Bakanlığı’ndan bir yetkili, AFP’ye yaptığı açıklamada, kararın Senegal’in Thiaroye kentinde 1944’te yaşanan olayların 80. yıl dönümü öncesinde alındığını söyledi.

Yetkili, bunun “Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un tarihe yüz çevirme arzusuyla” da uyumlu olduğunu ekledi. “Şimdi bu tarihe, bizim tarihimize, olduğu gibi bakmanın zamanı geldi.”

Karar, Macron ile Senegal’in yeni Cumhurbaşkanı Bassirou Diomaye Faye arasında Paris’te yapılacak ilk görüşmeden birkaç gün önce, 18 Haziran’da alındı.

Macron, iktidarda bulunduğu yedi yıl boyunca Fransa’nın Afrika ile ilişkilerinde en acı tarihi yaraları, özellikle de 1954-1962 Cezayir Bağımsızlık Savaşı ve 1994’te Ruanda’daki Tutsi azınlığa yönelik soykırımı iyileştirmeye çalıştı.

Ancak eleştirmenler, bu jestlerin memnuniyet verici olmakla birlikte yeterli olmadığını ve çoğu zaman tam bir özür dilemekten uzak olduğunu söylüyor.

Yetkili, altı askerle ilgili kararın ilk karar olduğunu ve “diğer kurbanların kesin kimlikleri belirlendikten sonra” kararın takip edileceğini söyledi.

Büyük adım

Sömürge birlikleri ve Fransız jandarmaları, Fransız ordu subaylarının emriyle 1 Aralık 1944 sabahı Senegal’in başkenti Dakar’ın dışında bulunan Thiaroye askeri kampında Afrikalı askerlere ateş açmıştı.

Almanya’da esir olarak tutulduktan sonra ülkelerine geri gönderilen askerler, geriye dönük ücretlerini talep ediyorlardı.

Fransız makamlarının o dönem hazırladığı rapora göre, en az 35 asker olay yerinde veya yaralanarak hayatını kaybetti.

Rakam hala tartışmalıdır, bazı tarihçiler ölü sayısının çok daha yüksek olduğunu tahmin etmektedir. Askerlerin gömüldüğü yer de tartışma konusudur.

Yıllardır süren inkarcılığa son veren eski cumhurbaşkanı Francois Hollande, 10 yıl önce katledilen askerlere saygı duruşunda bulunan ilk Fransız lider oldu.

O dönemki Fransız kolonilerinden gelen Afrikalı askerler, I. Dünya Savaşı, II. Dünya Savaşı ve Fransız kolonilerinin bağımsızlık savaşları da dahil olmak üzere modern savaşlarda önemli roller oynadılar.

Fransa için savaşan Afrikalı “tirailleurs”ların anısını yaşatmayı amaçlayan bir derneğin başkanı Aissata Seck, bu adımı “büyük bir adım” olarak övdü.

Şimdi “gerçek kurban sayısını öğrenmek için” mezarlıklarda kazı çalışması yapmanın “önemli” olduğunu söyledi.