Brüksel —

Elon Musk’ın sıkıntıları Brezilya ile sınırlı değil; önümüzdeki aylarda yeni içerik kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla AB’den yaptırım alma riskiyle karşı karşıya.

Güney Amerika’nın en büyük ülkesinde, uzun süredir devam eden dezenformasyonla ilgili hukuki mücadelenin bir hakimin kapatma emriyle sonuçlanmasının ardından Cumartesi gününden bu yana X’e erişim askıya alındı.

Ancak Brezilya, X konusunda endişe duyan tek ülke değil.

Dünya çapındaki politikacılar ve dijital haklar grupları, Musk’ın 2022’nin sonlarında Twitter’ı devralmasından bu yana içerik denetimi ve AB düzenleyicileriyle bağların sürdürülmesiyle görevli birçok çalışanı işten çıkarması da dahil olmak üzere eylemleriyle ilgili endişelerini defalarca dile getirdiler.

Musk’ın “mutlak ifade özgürlüğü” tutumu Brüksel’le çatışmalara yol açtı.

Avrupa Birliği, platformun Dijital Hizmetler Yasası’nı (DSA) ihlal edip etmediğine ilişkin devam eden soruşturmanın bir parçası olarak, X’e karşı para cezaları da dahil olmak üzere birkaç ay içinde harekete geçmeye karar verebilir.

Henüz kesin bir karara varılmamış olsa da, şirket AB talepleri doğrultusunda değişiklik yapmazsa, verilecek cezanın X’in dünya çapındaki yıllık cirosunun %6’sına kadar çıkabileceği belirtiliyor.

Ancak Musk’ın tepkilerine bakılırsa, yeni bir hesaplaşma daha yaşanacak gibi görünüyor.

AB, Temmuz ayında X’i DSA’yı ihlal eden aldatıcı uygulamalarla suçladığında Musk, “Mahkemede çok aleni bir mücadele bekliyoruz” uyarısında bulunmuştu.

Bir ay sonra Musk ile AB’nin en üst düzey teknoloji sorumlusu Thierry Breton arasında sosyal medyada yaşanan bir başka söz düellosu, tansiyonu daha da yükseltti.

Breton, Musk’a, ABD başkanlık adayı Donald Trump ile platformda canlı yayınlanacak röportajından X saat önce yazdığı mektupta, “zararlı içeriklerin” yayılmasını engelleme konusundaki yasal görevini hatırlattı.

Musk, Breton’la alay ederek ve müstehcen mesaj içeren bir paylaşım yaparak yanıt verdi.

AB’nin yasağı ‘çok düşük ihtimal’

Tüm bu sert eleştirilere rağmen, AB’nin dijital gözlemcisi olan Avrupa Komisyonu, X ile diyaloğun sürdüğünü ısrarla savunuyor.

Komisyonun dijital sözcüsü Thomas Regnier, AFP’ye yaptığı açıklamada, “X komisyonla işbirliği yapmaya ve soruları yanıtlamaya devam ediyor” dedi.

Uzmanlar, 27 ülkeden oluşan AB’de Brezilya benzeri bir kapanmanın yasal hakkı olmasına rağmen olası olmadığı konusunda da hemfikir.

DSA, bloğun, X’in AB merkezinin bulunduğu İrlanda’daki bir yargıcın, ihlaller sona erene kadar geçici bir askıya alma emri vermesini talep etmesine izin verecek.

Breton, “Avrupa’nın gerekli olanı yapmaktan çekinmeyeceğini” defalarca vurguladı.

Ancak X’in AB’deki kullanıcı sayısının 106 milyon civarında olması, Brezilya’daki 22 milyondan önemli ölçüde fazla olması nedeniyle Musk’ın Avrupa’da benzer bir hamle yapma riskine girmek istemeyeceği düşünülüyor.

Düşünce kuruluşu Avrupa Düzenleme Merkezi’nden Alexandre de Streel, “Elbette bunu asla dışlayamayız, ancak bu çok düşük bir ihtimal” dedi.

De Streel, bundan sonra ne olursa olsun davanın büyük ihtimalle AB mahkemelerine gideceğini belirterek, X’in blokla “en az işbirlikçi şirket” olduğunu söyledi.

Avrupa Dijital Haklar savunuculuk grubundan Jan Penfrat, yasağın “son çare” olduğunu ve X’in “muhtemelen” AB’de faaliyetlerini durdurmayacağını söyledi.

Penfrat, “Komisyonun oraya gitmeden önce bunu çok ama çok iyi düşünmesini umuyorum çünkü bu (yasak) ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkı üzerinde çok olumsuz bir etki yaratacaktır.” dedi.

AB’nin X-Dosyası

Komisyon, temmuz ayında X’i sertifikalı hesaplar için mavi onay işaretleriyle kullanıcıları yanıltmak, reklam şeffaflığının yetersiz olması ve araştırmacılara platformun verilerine erişim izni vermemekle suçladı.

Bu iddia, Aralık ayında başlatılan X’e yönelik daha kapsamlı bir soruşturmanın parçası ve düzenleyiciler hala şirketin yasadışı içerik yayılımı ve bilgi manipülasyonuyla nasıl mücadele ettiğini araştırıyor.

X artık AB’nin dosyasına erişebiliyor ve komisyonun bulgularına cevap vermek de dahil olmak üzere kendini savunabiliyor.

Musk’a öfkelenen hükümetlerin listesi büyüyor. Ayrıca, üç kızı öldüren toplu bıçaklamanın arkasındaki şüphelinin Müslüman bir sığınmacı olduğu yönündeki çevrimiçi yanlış bilginin tetiklediği isyan günlerinde yaz aylarında İngiltere’de de tüyleri diken diken etti.

Kişisel X hesabının 196 milyon takipçisi bulunan milyarder, ülkede “iç savaş kaçınılmaz” iddiasında bulunarak kışkırtıcı paylaşımlar yapması üzerine İngiliz siyasetçilerle tartışmaya girdi.

AB üyesi olmayan İngiltere de yakında DSA’ya benzer bir yasayı yürürlüğe koyabilecek ve uygulamanın gelecek yıl başlaması bekleniyor.