Dışişleri Bakanlığı —

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Perşembe günü Haiti ve Dominik Cumhuriyeti’ne giderek, ABD’nin en üst düzey diplomatı olarak her iki Karayip ülkesine yapacağı ilk ziyareti gerçekleştirecek.

Blinken’ın Port-au-Prince ziyareti, ABD’nin Haiti’ye verdiği desteğin altını çiziyor ve ülke çete şiddetiyle boğuşurken ek insani yardım bekleniyor. Santo Domingo’ya yaptığı ziyaret, Ağustos ortasında Dominik Cumhuriyeti Başkanı Luis Abinader’in ikinci döneminin başlamasının ardından geliyor.

Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili Çarşamba günü gazetecilere yaptığı açıklamada, ABD’nin Haiti’deki bir güvenlik misyonu için “güvenilir bir finansman ve personel kaynağı” sağlayacak bir yapı kurmak amacıyla uluslararası ortaklarıyla birlikte çabalara öncelik verdiğini söyledi.

ABD Başkanı Joe Biden’ın yönetiminin, büyük ölçüde ABD tarafından finanse edilen çokuluslu bir güvenlik gücünü, geleneksel bir Birleşmiş Milletler barışı koruma operasyonuna dönüştürme olasılığını değerlendirdiği bildiriliyor.

Batı Yarımküre İşleri Dışişleri Bakan Yardımcısı Brian Nichols, “Resmi bir PKO (barışı koruma operasyonu) bunu başarmanın yollarından biri, ancak bunu yapmanın birden fazla yolunu düşünüyoruz” dedi.

BM tarafından onaylanan, Kenya liderliğindeki Haiti Çokuluslu Güvenlik Destek Misyonu’nun (MSS) görev süresinin dolmasına yaklaşık bir ay kala, ilerleme sınırlı kaldı ve birçok vaat henüz yerine getirilmedi.

Nichols Çarşamba günü VOA’ya yaptığı açıklamada, “Görevin birinci yıl dönümü 2 Ekim ve misyonun başarıya ulaşması ve yetkilerinin her ne şekilde olursa olsun yenilenmesi için çalışacağız.” dedi.

Çokuluslu güvenlik desteği

Çetelerle bağlantılı şiddet ve uyuşturucu kaçakçılığı Haiti’de siyasi istikrarsızlığı ve güvensizliği körükleyerek Haiti halkının dayanılmaz bir yaşam koşullarına sahip olmasına yol açmıştır.

Ekim 2022’de Haiti, Haiti Ulusal Polisi’ne ağır silahlı çetelerle mücadelede ve insani yardımın kolaylaştırılmasında yardımcı olmak için uluslararası bir gücün konuşlandırılmasını talep etti. Ekim 2023’te Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi MSS’yi yetkilendirdi.

Haiti’deki MSS’nin en büyük fon sağlayıcıları ABD ve Kanada’dır. Misyonun tahmini ilk yıl maliyeti 589 milyon dolardır. ABD halihazırda 309 milyon dolar sağlamıştır – 200 milyon doları MSS misyon üssüne ve 109 milyon doları da mali desteğe.

ABD’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, Temmuz ayında Haiti’ye yaptığı ziyarette, Haiti halkına 60 milyon dolarlık ek insani yardımda bulunulacağını ve ulusal polise zırhlı araçlar sağlanacağını duyurmuştu.

Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Blinken Haiti’de bulunduğu süre içerisinde güvenliğin iyileştirilmesi yönünde kaydedilen ilerlemeyi gözden geçirecek ve Haiti’nin seçimlere doğru ilerlemesi için geçici seçim kurulunun atanması yönündeki çabaları teşvik edecek.

Blinken, Haiti Geçiş Dönemi Başkanlık Konseyi Başkanı Edgard Leblanc Fils ve Haiti Başbakanı Garry Conille ile görüşmelerde bulunacak. Blinken ayrıca MSS başkanı Godfrey Otunge ve Haiti Ulusal Polisi başkanı Normil Rameau ile de bir araya gelecek.

Port-au-Prince’in en az yüzde 80’i artık Haiti yetkililerinin kontrolü altında değil ve şiddet ülkenin diğer bölgelerine de yayılıyor.

Geçtiğimiz yıl, çete şiddeti Karayip ülkesini etkisi altına aldığından Haiti’deki yerinden edilme üç katına çıktı. Birleşmiş Milletler, cinayetler, kaçırmalar ve tecavüzler de dahil olmak üzere şiddet nedeniyle en az 578.000 kişinin yerinden edildiğini bildiriyor.

11,7 milyonluk nüfusun neredeyse yarısının akut gıda güvensizliğiyle karşı karşıya kalmasıyla birlikte yaygın açlık durumu daha da kötüleşiyor.

Bazıları siyasi seçkinlerle bağlantılı olan çeteler, Temmuz 2021’de Başkan Jovenel Moise’nin suikastından sonra göreve gelen son derece popüler olmayan eski Başbakan Ariel Henry döneminde toprak ve yasadışı pazarlar üzerindeki kontrollerini artırdılar, Kongre Araştırma Servisi raporuna göre. Henry, Geçiş Dönemi Başkanlık Konseyi’nin kurulmasının ardından Nisan 2024’te istifa etti.

Dominik Cumhuriyeti

Dominik Cumhuriyeti, Batı Yarımküre liderlerinin bölgenin karşı karşıya olduğu ortak zorlukları ve politika konularını ele alacağı 2025 Amerika Zirvesi’ne ev sahipliği yapacak.

Nichols, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Dominik Cumhuriyeti’nde demokratik yönetimi teşvik etmek, bölgede özgür ve adil seçimleri desteklemek ve yolsuzlukla mücadele etmek gibi ortak önceliklerimizi güçlendireceğiz” dedi.

16 Ağustos’ta Başkan Luis Abinader ikinci dört yıllık dönemi için göreve başladı. Önümüzdeki dört yıl boyunca daha fazla polis eğiterek güvenliği artırmaya yemin etti. Yönetimi komşu Haiti’den gelen göçmenleri yasakladı.

“Dominik Cumhuriyeti ile Haiti arasında daha normal ilişkiler görmeyi kesinlikle umuyoruz,” dedi Nichols. “Ülkeler kaçınılmaz bir şekilde birbirine bağlı ve sınırın her iki tarafındaki liderlerle bu görüşmeleri kesinlikle yapacağız.”

ABD ve Dominik Cumhuriyeti 2 Ağustos’ta tarihi bir Açık Semalar anlaşması imzaladı. Anlaşma yürürlüğe girdiğinde, havayolları, seyahat şirketleri ve halklar arası değişimler için fırsatları genişletecek. Her yıl 4 milyondan fazla ABD vatandaşı Dominik Cumhuriyeti’ni ziyaret ediyor.

Dominik Cumhuriyeti, Küba’dan sonra Karayipler’deki ikinci büyük ekonomi ve Küba ve Haiti’den sonra nüfus bakımından üçüncü büyük ülke olması nedeniyle ABD için yarımküre meselelerinde önemli bir ortaktır. ABD, birincil ticaret ortağıdır.

Ayrıca Dominik Cumhuriyeti, dünyanın en büyük altın madenlerinden biri olan Pueblo Viejo’ya ev sahipliği yapıyor ve ferronikelin küresel ölçekte önemli bir tedarikçisi konumunda bulunuyor.

ABD, kapsayıcı ekonomik büyümeyi ilerletmek, demokratik kurumları güçlendirmek, insan haklarını korumak ve yönetişim ile güvenliği artırmak amacıyla Dominik Cumhuriyeti ile güçlü işbirliğini sürdüreceğini bildirdi.

Dominik Cumhuriyeti ve Amerika Birleşik Devletleri, beş Orta Amerika ülkesiyle birlikte, CAFTA-DR olarak bilinen Dominik Cumhuriyeti-Orta Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’nın taraflarıdır. Bu anlaşma, tarifeleri ortadan kaldırarak, pazarları açarak, hizmetlere yönelik engelleri azaltarak ve şeffaflığı teşvik ederek ekonomik fırsatları artırır.

ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı, Dominik Cumhuriyeti’nin mevcut adalet sistemini güçlendirmek ve suç ve şiddeti azaltmak için 9,5 milyon dolardan fazla yatırım yapıyor.