madrid —

Dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi İspanya’da, yükselen fiyatlar tüketicileri daha ucuz seçeneklere yöneltirken, ayçiçeği yağı mutfağın kralı zeytinyağının tahtını elinden aldı.

İspanya’nın en büyük zeytinyağı şişeleme derneği Anierac’a göre, İspanyollar 2024’ün ilk yarısında her türlü zeytinyağından 107 milyon litre (28,3 milyon galon) satın alırken, ayçiçek yağında bu rakam 179 milyon litre oldu.

Tarım Bakanlığı’na göre, bu yıla kadar İspanyol hanelerinde en popüler yemeklik yağ zeytinyağıydı ve 2023’te hacim bazında satışların %62’sini oluştururken, ayçiçeği yağı neredeyse %34’ünü temsil ediyordu.

Anierac sözcüsü Primitivo Fernandez, “İspanya’da zeytinyağı tüketiminin düştüğü açık,” dedi. “Eskiden sadece zeytinyağı satın alan ve şimdi ilk kez ayçiçek yağı ve zeytinyağı satın alan haneler var,” dedi.

Anierac, zeytinyağı satışlarının hacim olarak 2023’ün ilk yarısına göre %18 düştüğünü söyledi. Resmi verilere göre, ayçiçek yağı satışları geçen yıl hacim olarak %25 arttı.

Resmi verilere göre, geçen yıl bir şişe ayçiçek yağının litresi ortalama 1,86 avro (2,07 dolar) iken, daha pahalı zeytinyağlarının litresi 2022’ye göre yüzde 50 daha pahalı, 6 avronun üzerinde.

Havanın etkileri

İspanya, dünya zeytinyağı ihtiyacının yaklaşık yüzde 40’ını karşılıyor ancak bahar aylarındaki sıcak hava dalgaları ve uzun süren kuraklık son iki yıldır zeytin hasadını olumsuz etkileyerek zeytinyağı fiyatlarını iki katına, rekor seviyelere çıkardı.

Tarım Bakanlığı’nın 2023’teki gıda tüketim eğilimlerine ilişkin raporuna göre, bu durum Akdeniz diyetinin temel gıdasını İspanya’daki yoksul hanelerin erişemeyeceği bir noktaya taşıdı ve haneler daha ucuz ayçiçek yağına yöneliyor.

Raporda, geçen yıl sonu itibarıyla zeytinyağının ağırlıklı olarak orta ve üst-orta gelir grubundaki haneler tarafından tüketildiği belirtildi.

Geçtiğimiz yıl bazı süpermarketlerde bir litrelik sızma zeytinyağı şişelerinin fiyatı 14,5 avroya (15,77 dolar) kadar yüksek fiyatlara satılıyordu. Bu da perakendecilerin güvenlik etiketi takması gereken ürünler kategorisine girmesine neden oldu.

İspanya hükümeti, bu yıl fiyatlarda bir miktar düşüş yaşansa da, zeytinyağının daha uygun fiyatlı olmasını sağlamak amacıyla haziran ayında katma değer vergisini düşürdü.

İspanya’nın en büyük süpermarket zinciri Mercadona, bu yıl zeytinyağının fiyatını yüzde 25 oranında düşürdü ve bu hafta da müşterilerini geri kazanmak için 1 litrelik şişeleri 7 avronun altına indirdi.