Ünlülerin intiharları, binlerce insanı intihara sürükleyecek bir ‘bulaşıcı hastalık’ gibi davranabiliyor. Yeni bir araştırma, ünlülerin intiharlarının binlerce insanı intiharı düşünmeye sevk edebileceği uyarısında bulundu.

Araştırmacılar, aktör Robin Williams, moda tasarımcısı Kate Spade ve seyahat yazarı Anthony Bourdain’in de aralarında bulunduğu üç ikonik ismin ölümüyle bağlantılı intihar davranışının ‘hızlı ve yaygın yayılımını’ analiz etti.

Williams’ın 2014’teki ölümünün ardından intiharı hayal eden insanların sayısının bin kat arttığını tespit ettiler. Bu, salgının ne kadar hızlı yayıldığını gösteriyor.

Ekip, bulgularının intihar bulaşmasını anlamak için bir çerçeve sağlayacağını ve böylece gelecekte yayılmasını daha iyi anlayıp önleyebileceklerini ve kontrol altına alabileceklerini umduklarını bildirdi.

Robin Williams (solda) 2014 yılında kendini asarak intihar etti ve bu durum Amerikalıların aynı şekilde kendi canlarına kıymalarına yol açtı. Kate Spade (sağda) ise 2018 yılında kendini asarak intihar etti.

Columbia Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, intihara veya intihar düşüncelerine yol açan tek bir etken olmadığını, bazı etkenlerin sosyal veya bulaşıcı süreçlere bağlandığını bildirdi.

Ekip, intiharı düşünen, intihara teşebbüs eden veya intihar eden diğer insanlarla yakınlık veya tanışıklığın, kendi intihar düşüncelerini veya eylemlerini geliştirmelerine katkıda bulunduğu tespit edildiğini söyledi.

Williams’ın ölümünün ardından intihar oranlarında yaşanan artışa ve 2018’de sadece birkaç gün arayla ölen Kate Spade ve Anthony Bourdain’in ölümlerine odaklandılar.

Science Advances dergisinde yayımlanan araştırmada, 24 saat hizmet veren bir çağrı merkezi olan Ulusal İntihar Önleme Yardım Hattı’na yapılan haftalık toplam çağrılardan elde edilen veriler analiz edilerek, kaç kişinin intihar düşünceleri yaşadığı ve Ulusal Hayati İstatistik Sistemi’ndeki ölüm verileri analiz edildi.

‘Geliştirdiğimiz model, intihar düşüncesi ve ölümleri de içeren intihar bulaşmasının, hayatları ve çalışmaları nüfusun büyük bir kısmı tarafından bilinen ve muhtemelen anlamlı olan ünlülerin intihar ölümlerinin ardından nasıl hızla yayıldığını gösteriyor’ diye ekledi.

İntihar, 10 ila 64 yaş arasındaki kişilerde dokuzuncu önde gelen ölüm nedeni haline geldi ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre 2021’de 48.000’den fazla ölüme neden oldu ve bu da her 11 dakikada yaklaşık bir ölüme denk geliyor.

Çalışmanın ortak yazarı ve Columbia Üniversitesi profesörü Jeffrey Shaman, üç ünlünün de ölümünün ardından Lifeline’a gelen çağrı sayısında önemli bir artış olduğunu, ancak Williams’ın intiharının daha büyük bir etki yaratmış gibi göründüğünü söyledi.

Shaman, ‘2018’deki vaka da benzer, ancak Spade ve Bourdain’in intihar haberlerinin ardından intihar bulaşma oranının büyüklüğü yaklaşık yarı yarıya azaldı’ dedi.

‘İki ünlü intihar olayı arasında, aşırı intihar ölümlerinin sayısı 2014 Williams olayından sonra yaklaşık iki katına çıktı. Bu durum, muhtemelen her olaydan sonra iletişim ve medya ilgisindeki farklılıkları ve toplumun ölen kişiyle olan bağlantı düzeyini yansıtıyor.’

Williams, eleştirmenlerce beğenilen Günaydın Vietnam (1987), Bayan Doubtfire (1993) ve İyi Niyet Avı (1997) gibi birçok filmdeki rolleriyle tanınan sevilen bir aktördü.

Kendini asarak intihar ettiğinde henüz 63 yaşındaydı ve Columbia Üniversitesi Mailman Halk Sağlığı Okulu’nun 2018 tarihli araştırmasına göre, aynı yöntemi kullanarak intihar eden insanların sayısında yüzde 32’lik bir artış olduğunu gösteren verilerle ölümü dünyayı sarstı.

Çalışmanın ortak yazarı David Fink o zamanlar, ‘Bu ölümlerin Robin Williams’ın ölümüne atfedilebileceğini kesin olarak belirleyemesek de, Ağustos 2014’te intiharlarda ve özellikle Williams’ın ölüm zamanı ve yöntemiyle paralellik gösteren boğulma intiharlarında hızlı bir artış bulduk’ demişti.

Anthony Bourdain, Haziran 2018’de Kate Spade’den birkaç gün sonra kendini asarak intihar eden bir seyahat yazarıydı

Araştırmacılar, en son bulgularının 2018 yılındaki araştırmayla örtüştüğünü, ABD’de intihar oranlarının 2000 ile 2018 yılları arasında yüzde 37 arttığını, ancak 2018 ile 2020 yılları arasında yüzde beş azaldığını ve 2021 yılında zirveye döndüğünü belgelediklerini söyledi.

Spade ve Bourdain, Haziran 2018’de üç gün arayla, ikisi de asılarak öldüler ve bu olay, ABD’deki intiharların hızla arttığına dikkat çekti.

Shaman, “Hem 2014 hem de 2018 simülasyonlarında, bulaşma oranlarındaki artış, temel seviyelere dönmeden önce yaklaşık iki hafta sürdü” dedi.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre intihar, 10 ila 64 yaş arasındaki kişilerde dokuzuncu önde gelen ölüm nedeni haline geldi ve 2021’de 48.000’den fazla ölüme neden oldu; bu da her 11 dakikada yaklaşık bir ölüme denk geliyor.

Çalışmanın ortak yazarı Profesör Katherine Keyes, bundan sonraki nihai hedeflerinin ‘intiharı önlemeye yönelik hızlı bir müdahaleyi bilgilendirebilecek bir intihar bulaşma modelinin oluşturulabileceği bir noktaya doğru çalışmak’ olduğunu söyledi.