İslamabad —

Amerikalı bir diplomat, Taliban’ın Afganistan’daki yeni ahlak yasasını kınayarak, yasanın “kadınların kamusal hayattan tamamen silinmesini amaçladığını” söyledi.

ABD’nin Afgan Kadınları, Kız Çocukları ve İnsan Hakları Özel Temsilcisi Rina Amiri, Salı günü sosyal medyada yaptığı paylaşımda, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki mevkidaşlarıyla yaptığı son görüşmelerde yasayla ilgili endişelerini dile getirdiğini belirtti.

“Mesajım açıktı: Afgan halkına desteğimiz sarsılmaz olmaya devam ediyor, ancak Taliban’a karşı sabrımız tükeniyor,” diye yazdı Amiri, eskiden Twitter olarak bilinen X’te. “Yurt içinde ve uluslararası alanda meşruiyetin yolu Afgan halkının haklarına saygı göstermektir.”

ABD’nin uyarısı, Taliban’ın dini lideri Hibetullah Ahundzade’nin, Afgan kadınlarının toplum içinde yüksek sesle konuşmamaları ve dışarıdayken vücutlarını ve yüzlerini tamamen örtmeleri yönündeki tartışmalı kararnameyi yürürlüğe koymasından birkaç gün sonra geldi.

114 sayfalık, 35 maddeden oluşan yasada ayrıca, İslam Emirliği olarak adlandırılan Taliban hükümetinin, İslam’ın katı yorumuna uygun olarak Afgan erkek ve kadınlar için zorunlu veya yasak gördüğü çeşitli eylem ve davranışlar da ana hatlarıyla belirtiliyor.

Yasal düzenleme, Taliban’ın Ağustos 2021’de iktidara geri dönmesinin ardından yeniden canlandırdığı Erdemi Teşvik ve Kötülüğü Önleme Bakanlığı’na, bu düzenlemeleri sıkı bir şekilde uygulama yetkisi veriyor.

Uygulayıcılar suçluları disiplin altına alma yetkisine sahiptir ve cezalar sözlü uyarıdan para cezasına ve hapis cezasına kadar her şeyi içerebilir. Yasa, zina, evlilik dışı seks, lezbiyenlik, canlı nesnelerin fotoğraflarını çekme ve Müslüman olmayanlarla arkadaşlık kurma gibi “kötülükleri” önlemelerini gerektirir.

Resmi Taliban medyası bu hafta Akhundzada’nın yetkililere Afganistan genelinde yeni ahlaksızlık ve erdem kararnamesinin “katı bir şekilde uygulanması” ve “insanların İslami sisteme daha da yakınlaştırılması” emrini verdiğini aktardı.

Yasa, Afgan kadınlarının eğitim ve istihdam olanaklarına yönelik kapsamlı kısıtlamaların olduğu bir dönemde yürürlüğe girdi.

Taliban, üç yıl önce yeniden iktidara gelmesinden bu yana, 12 yaş ve üzeri kızların altıncı sınıftan sonra eğitimlerine devam etmelerini yasakladı ve sağlık gibi belirli sektörler dışında kadınların istihdam edilmesini kısıtladı.

Afgan kadınlarının parklara ve diğer kamusal alanlara girmelerine izin verilmiyor ve karayolu veya uçak yolculuklarında kendilerine bir erkek refakatçinin eşlik etmesi gerekiyor.

Birleşmiş Milletler geçen ay yeni yasaya derhal yanıt vererek, bunu yoksul ülkenin geleceği için “üzücü bir vizyon” olarak niteledi ve fiili yetkilileri yasayı geri çekmeye çağırdı.

Hiçbir ülke tarafından resmen tanınmayan Taliban hükümeti, BM öncülüğündeki dış eleştirileri saldırgan olarak nitelendirdi.

DOSYA – Taliban sözcüsü Zabihullah Mujahid, Afgan devlet televizyonunda konuşuyor. (VOA ekran görüntüsü)

Taliban’ın baş sözcüsü Zabihullah Mujahid, “Müslüman olmayanların endişelerini dile getirmeden veya yasayı reddetmeden önce öncelikle İslami yasalar hakkında kendilerini eğitmeleri ve İslami değerlere saygı göstermeleri gerektiğini” ileri sürdü. “Anlamadan itirazlar dile getirildiğinde bunu İslami Şeriatımıza küfür olarak görüyoruz” dedi.