VİENTİAN, Laos —

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Çinli mevkidaşıyla Cumartesi günü yapacağı görüşmeden kısa bir süre önce, Güneydoğu Asya ülkelerini, Pekin’in Güney Çin Denizi’ndeki “giderek artan ve hukuka aykırı eylemleri” de dahil olmak üzere zorlukların üstesinden gelmeye çağırdı.

Blinken, Myanmar’daki iç savaşı “yürek parçalayıcı” olarak nitelendirdi ve Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) dışişleri bakanlarına, Gazze ve Ukrayna’daki çatışmalar, Kuzey Kore’nin füze programları gibi konularda birlikte çalışmanın gerekliliğini vurguladı.

Blinken, Çin’in Güney Çin Denizi’nde ABD’nin savunma müttefiki Filipinler’e yönelik eylemlerinden dolayı onu eleştirmesinin yanı sıra, Manila’nın Pekin’in de hak iddia ettiği bölgedeki askerlere ikmal görevini tamamlamasının ardından her iki ülkenin de yürüttüğü diplomasiyi övdü.

Asker varlığı, yıllardır Çin’i kızdırıyor ve Çin, İkinci Thomas Sığlığı’nda karaya oturan bir donanma gemisindeki askerlere Manila’nın göndereceği görevler konusunda Filipinler ile defalarca çatışıyor ve bölgede bir tırmanış olacağı yönünde endişelere yol açıyor.

Taraflar bu hafta söz konusu görevlerin nasıl yürütüleceği konusunda bir anlaşmaya vardı.

Blinken, ASEAN ülkelerinin muhataplarına yaptığı açıklamada, “Filipinler ve Çin arasında varılan anlaşmanın ürünü olan İkinci Thomas sığlığının bugün başarıyla ikmal edildiğini duyurmaktan mutluluk duyuyoruz.” dedi.

“Bunu alkışlıyoruz ve bundan sonra da böyle devam etmesini umut ediyor ve bekliyoruz.”

Gazze’deki durum ‘korkunç’

Blinken, Cumartesi günü Laos’ta düzenlenecek güvenlik odaklı ASEAN Bölgesel Forumu’nun ardından Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile görüşecek. Foruma Rusya, Avustralya, Japonya, Avrupa Birliği, İngiltere ve diğer büyük güçlerin üst düzey diplomatları katılacak.

Blinken ayrıca ABD’nin Gazze’de ateşkes sağlamak ve daha kalıcı bir barış ve güvenliğe giden yolu bulmak için “her gün yoğun bir şekilde çalıştığını” söyledi.

Açıklamaları, sürdürülebilir barışa duyulan ihtiyacın acil olduğunu söyleyen Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi’nin açıklamalarını takip ediyor. “Gazze’deki vahim insani durumu görmek için gözlerimizi kapatmaya devam edemeyiz,” dedi.

Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong, Myanmar’ın askeri yöneticilerini farklı bir yol izlemeye ve yoğunlaşan iç savaşı sona erdirmeye çağırdı ve generalleri ASEAN’ın beş maddelik mutabakat barış planına uyma taahhütlerine uymaya zorladı.

Çatışmada Myanmar’ın iyi donanımlı ordusu, etnik azınlık isyancı gruplarından oluşan gevşek bir ittifak ve giderek güçlenen ve generallerin yönetim yeteneklerini test eden silahlı bir direniş hareketiyle karşı karşıya geliyor.

Cunta, ASEAN tarafından desteklenen barış çabalarını büyük ölçüde görmezden geldi ve Myanmar’ın da üyesi olduğu 10 üyeli blok, tüm tarafların diyaloğa girmeyi reddetmesiyle bir duvara tosladı.

Wong, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Çatışmanın yol açtığı istikrarsızlığı, güvensizliği, ölümleri ve acıyı görüyoruz.” dedi.

“Temel olarak, Avustralya’dan rejime mesajım şudur: Bu sizin veya halkınız için sürdürülebilir değildir. Ve onları farklı bir yol izlemeye ve ASEAN’ın uygulamaya koyduğu beş maddelik fikir birliğini yansıtmaya çağırıyoruz.”

Yaklaşık 2,6 milyon insanın savaş nedeniyle yerinden edildiği tahmin ediliyor. Cunta, sivil bölgelere yaptığı hava saldırılarında aşırı güç kullanmakla suçlanıyor ve Batı’nın dezenformasyonu olarak nitelendirdiği vahşetlerle suçlanıyor.