Çarşamba günü yayınlanan Dünya Gıda Güvenliği ve Beslenme Durumu adlı rapora göre, açlıktan kurtulmuş bir dünyaya doğru ilerleme dururken, küresel kriz dünyanın en yoksul ülkelerinden bazılarında derinleşirken milyarlarca insanın beslenme durumunu iyileştirme çabaları 15 yıl geriye gitti.

Beş uzmanlaşmış BM kuruluşu tarafından hazırlanan raporda, “dünyanın 2030 yılına kadar Sıfır Açlık Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi’ne ulaşmaktan hala çok uzak olduğu, küresel yetersiz beslenme yaygınlığının 2021’den 2023’e kadar üç yıl üst üste neredeyse aynı seviyede devam ettiği” uyarısı yapılıyor. Bu, 2019’dan 2021’e COVID-19 salgınının ardından küresel açlıkta yaşanan keskin artışın ardından geldi.

Raporda, geçen yıl yaklaşık 733 milyon kişinin açlıkla karşı karşıya kaldığı belirtilirken, bunun dünya genelinde her 11 kişiden biri, Afrika’da ise her 5 kişiden biri anlamına geldiği ifade edildi.

Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Başekonomisti Maximo Torero, raporun yayımlanmasından önce Pazartesi günü Cenevre’de gazetecilere yaptığı açıklamada, “Mevcut gidişata dayanarak, projeksiyonlarımız 2030 yılında 582 milyon insanın hala açlıkla karşı karşıya kalacağını ve bunların yarısının Afrika’da olacağını gösteriyor” dedi.

Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinden bir video bağlantısıyla yaptığı açıklamada, “Küresel düzeyde açlık durmuş olsa da, önemli bölgesel ve alt bölgesel farklılıklar nedeniyle cesaret verici işaretler var” dedi.

Bölgesel eğilimlere ilişkin veriler, Asya’nın bazı alt bölgelerinde ve özellikle Latin Amerika’da 2022’den 2023’e kadar açlığın azaltılmasında ilerleme kaydedildiğini gösteriyor. Ancak uzmanlar, açlığın Batı Asya, Karayipler ve çoğu Afrika alt bölgesinde artmaya devam ettiğini, Afrika’daki açlığın 2015’ten bu yana istikrarlı bir şekilde arttığını söylüyor.

Torero, “2023 yılında Afrika, nüfusun açlıkla karşı karşıya olduğu en büyük yüzdeye sahip bölge olacak – yüzde 20’den fazla,” dedi ve orta veya şiddetli gıda güvensizliğinin yaygınlığının yüzde 58 olduğunu, bunun “küresel ortalamanın neredeyse iki katı” olduğunu belirtti.

“Ana zorluklardan biri, açlık artışlarının üç ana etkenle -çatışma, iklim aşırılıkları ve ekonomik gerilemeler- ilişkili olduğu tek bölgenin Afrika olmasıdır. Ve ülkelerin çoğu bu ana etkenlerle aynı anda karşı karşıyadır,” dedi.

Rapor, yoksulluğun insanların sağlıklı bir beslenmeyi karşılayamamalarına olan etkisini vurguluyor. 2023’te dünyadaki insanların üçte birinden fazlasının, yaklaşık 2,83 milyar kişinin “orta veya şiddetli gıda güvensizliğiyle karşı karşıya” olduğunu ve bunlar arasında 863 milyondan fazla insanın “bazen bir gün veya daha uzun süre boyunca yiyeceksiz kaldığını” söylüyor.

Bu kötü haberlerin ortasında, WHO’nun veya Dünya Sağlık Örgütü’nün beslenme ve gıda güvenliği departmanının direktörü Francesco Branca, raporda bazı iyi haberler olduğunu söyledi. 2012’den bu yana, büyümeyi ve çocuk gelişimini bozan bir durum olan bodurluğun küresel düzeylerinde yüzde 26’dan yüzde 22’ye bir düşüş olduğunu söyledi.

Ayrıca 5 yaş altı çocuklarda akut yetersiz beslenmenin yüzde 7,5’ten yüzde 6,8’e düştüğünü söyledi.

“Ayrıca emzirme oranlarını yüzde 37’den yüzde 48’e çıkarma başarısını da kutlamalıyız. Bu, Dünya Sağlık Asamblesi’nin 2025’e kadar belirlediği hedefe neredeyse ulaşmamızı sağladı. 2030 hedefi için hâlâ yapmamız gereken çok iş var ama bu konuda doğru yoldayız” dedi.

Ne yazık ki Branca, 15 ila 49 yaş arası kadınlarda aneminin arttığını ve bu durumdan “yarım milyardan fazla” kişinin etkilendiğini belirtti. “Ve tabii ki, diğer kötü haber, aşırı kilolu veya obez yetişkinlerin sayısının önemli ölçüde artmasıdır.”

“Şu anda bir milyardan fazla kişinin bu durumdan etkilendiğini hesaplıyoruz ve 2030 yılına kadar obez yetişkin sayısının 1,2 milyara çıkacağını öngörüyoruz” dedi.

Raporun yazarları, “Yetersiz beslenmenin, aşırı kilo ve obeziteyle bir arada bulunmasının getirdiği çifte yük, küresel olarak tüm yaş gruplarında da artış gösterdi.” uyarısında bulunuyor.

“Son yirmi yılda zayıflık ve düşük kiloluluk azalırken, obezite hızla arttı” diyorlar.

Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD) Direktörü Sara Savastano, Afrika’daki beslenme sorunlarının ele alınması için ekonominin tüm sektörlerinden ve tarımsal çıkar gruplarından harekete geçme çağrısında bulundu. Afrika, “yetersiz beslenme ve obezite yükünün dünyanın her yerinden daha güçlü olduğu bir yer.”

Raporda, Sıfır Açlık’a ulaşmanın, tarımsal gıda sistemlerinin dönüştürülmesi ve güçlendirilmesi, eşitsizliklerin giderilmesi, herkes için uygun fiyatlı ve erişilebilir sağlıklı beslenmenin sağlanması ve çok büyük miktarda nakit enjeksiyonu gibi çok yönlü bir yaklaşım gerektirdiği savunuluyor.

Dünya Sağlık Örgütü’nden Francesco Branca, açlığı sona erdirmeye yönelik projelerin finansmanının önemini ve maliyet etkinliğini vurgulayarak, Dünya Bankası’nın 2012 tarihli raporunda yer alan, gıda güvenliği ve beslenmeye yatırım yapmanın büyük getiri sağladığını gösteren bulgulara değindi.

Dünya Bankası’nın, küresel beslenme hedeflerinden en az dördünü (bodurluk, kansızlık, sadece anne sütüyle beslenme, zayıflık) başarmanın maliyetinin 10 yıl boyunca 70 milyar dolar, yani yılda yaklaşık 7 milyar dolar olacağını tahmin ettiğini söyledi.

Branca, “Şimdi, bağışçıların yatırımları açısından gördüğümüz şey 1 milyar dolar, ki bu sadece bu dört hedefe ulaşmak için gerekenin çok küçük bir kısmı. Ancak bu yatırımlar inanılmaz bir getiri sağladı,” dedi.

“Örneğin, emzirmeyi koruma ve destekleme programlarına bir dolarlık yatırımın getirisi 35 dolar oldu ki bu gerçekten muazzam. Bodurluğa yatırım yapan programların getirisi 11 dolar, kansızlığa yatırım yapan programların getirisi 12 dolar. Yani, kesinlikle inanılmaz bir getiri var,” dedi. “Bunu belirtmek istiyoruz çünkü açıkça kalkınma için kaynakların kıt olduğu bir zamanda, beslenmeye yapılan yatırım gerçekten fark yaratıyor.”

Raporun hazırlanmasında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Uluslararası Gıda ve Tarım Örgütü (IFAD), Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UN Children’s Fund), Dünya Gıda Programı (WHO) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yer aldı.