Varşova —

Polonya’da, Nazi Almanyası’nın ölümcül çatışmayı tetikleyen ilk saldırılarını anmak için şafak vakti düzenlenen yıllık anma töreniyle, II. Dünya Savaşı’nın başlamasının 85. yılı anıldı.

Toplamda 50 milyondan fazla insanın hayatını kaybettiği çatışmada yaklaşık altı milyon Polonyalı öldü; bunların arasında Holokost’ta ölen altı milyon Yahudi de vardı; bunların yarısı Polonyalıydı.

Pazar günü düzenlenen anma töreni, geleneksel olarak Polonya’nın Baltık kıyısındaki Westerplatte’de düzenlendi. Burada, 85 yıl önce bir Nazi Alman savaş gemisi Polonya’daki bir kaleye ateş açmıştı.

Başbakan Donald Tusk, Westerplatte’de yaptığı konuşmada, II. Dünya Savaşı’nın derslerinin “soyut olmadığını” belirterek, komşu Ukrayna’daki savaşla paralellik kurdu.

“Bu savaş yine doğudan geliyor” dedi.

NATO üyesi ülkeleri “Ukrayna savaş meydanlarında bugün tanık olduğumuz saldırganlığa karşı savunmaya tam anlamıyla adanmış olmaya” çağırdı.

Adolf Hitler’in Polonya’ya saldırıları, İngiltere ve Fransa’nın Nazi Almanyası’na savaş ilan etmesine yol açtı. 17 Eylül’de Sovyetler Birliği de Polonya’yı işgal etti.

Nazilerin Moskova ile yaptıkları anlaşmayı bozmasının ardından iki ittifak savaştı: Almanya, İtalya ve Japonya’nın önderlik ettiği Mihver Devletleri ile İngiltere, Sovyetler Birliği ve ABD’nin önderlik ettiği galip Müttefik Kuvvetleri.

Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ve Wielun’daki Nazi bombardımanından sağ kurtulanlar, 1 Eylül 2024’te Wielun’daki törenin ardından Nazi bombardımanı kurbanlarının anısına yapılan anıta çelenk koyma törenine katılıyor.

Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, Almanya’nın ilk bombalarının 85 yıl önce düştüğü Polonya’nın batısındaki Wielun kentinde düzenlenen anma törenine katıldı.

Duda, Almanya’dan “özür” dilenmesinin yeterli olmadığını, tazminat çağrısında bulunarak, “Bu konu henüz çözülmedi” dedi.

Polonya’ya göre, savaşın başlamasının üzerinden 85 yıl geçmesine rağmen hâlâ çözülememiş konular var.

Polonya’nın Tusk liderliğindeki mevcut AB yanlısı hükümeti, Almanya’dan ülkenin Nazi askerleri yüzünden yaşadığı kayıpların tazminini talep etti.

Bu, Ekim ayındaki seçimlerde iktidarı kaybeden popülist Hukuk ve Adalet (PiS) partisinin daha önce yaptığı benzer bir hamleyi yansıtıyor.

Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, işgalci güçlere karşı başlatılan ve başarısızlıkla sonuçlanan Varşova Ayaklanması’nın yıldönümünü anmak için gerçekleştirdiği ziyarette, Nazilerin Polonya’daki kurbanları için bir anıt yapılması planlarından söz etti.

“Alman işgalinin kalan kurtulanları da dahil olmak üzere birçok başka çaba da devam ediyor. İki hükümetimiz bu konuda yakın bir şekilde işbirliği yapıyor” dedi.

Ancak Steinmeier olası tazminat önlemleri hakkında daha fazla ayrıntı vermedi.

Polonya medyasına göre, Varşova ve Berlin arasında Nazi Almanyası’nın hayatta kalan kurbanlarına maddi tazminat ödenmesi konusunda görüşmeler sürüyor. Polonya, tazminat almaya hak kazanan kişi sayısının 70 bini bulacağını tahmin ediyor.