Boeing’in arızalı Starliner kapsülünün Uluslararası Uzay İstasyonu’nda iki astronotu mahsur bırakmasının ardından NASA’nın iki seçeneği vardı.

Sunita Williams ve Barry Wilmore’u Starliner ile evlerine gönderme riskini göze alabilirler – ki bu onların hayatlarına mal olabilir – ya da SpaceX’in Dragon kapsülüne binene kadar onları orada bırakabilirler.

Sonuç olarak NASA, astronotları Starliner ile evlerine geri döndürmek için ölümcül bir kaza riskinin çok yüksek olduğuna karar verdi; bu da Williams ve Wilmore’un Şubat 2025’e kadar ISS’de kalacağı anlamına geliyor.

Uzay danışmanı Bill Harwood, “2003’teki Columbia mekiği felaketi deneyimi göz önüne alındığında bunun çok da şaşırtıcı olduğunu düşünmüyorum. O felakette bilinen bir sorun vardı ve trajik sonuçlar doğuran bu soruna müdahale edilmedi” dedi.

NASA, Starliner ile dönüş uçuşunu riske atmanın hayatlarına mal olabileceğine karar verdikten sonra, Uluslararası Uzay İstasyonunda (ISS) mahsur kalan astronotlar Sunita Williams ve Barry Wilmore altı ay daha kalacak.

Bu olay, 2003 yılında NASA’nın Columbia uzay mekiğinin atmosferde parçalanması ve gemideki yedi astronotun tamamının ölmesiyle yaşananlardan çok da farklı değil.

Olay, mekiğin dış tankından düşen büyük bir köpük parçasının uzay aracının kanadını delmesi sonucu meydana geldiği için önlenebilirdi.

Bu teknik sorun yıllardır biliniyordu ve NASA, çok geç olmadan bu konuyu ele almadığı için incelemeye alındı.

Hardwood, ‘Bu sefer NASA güvenli oynamayı tercih etti’ dedi.

Ancak Boeing yetkilileri karara destek verirken, aynı fikirde de değiller.

‘Boeing mühendisleri ise kapsülün tamamen güvenli olduğunu, ihtiyaç halinde mürettebatı güvenle eve geri getirebileceğini düşünüyor.’

‘NASA tüm aynı test verilerine baktı, ancak ‘yeterli kesinliğe sahip değiliz’ diye karar verdi.’

Bu kararın NASA’nın Boeing ile olan ilişkisine nasıl bir etkisi olacağı ise henüz bilinmiyor.

Harwood, ‘NASA bu uzay aracını mükemmelleştirmek için Boeing’e güveniyor’ dedi.

‘Boeing yapacaklarını söylüyor ama hepsi henüz belli değil.’

Starliner, Wilmore ve Williams’ı güvenli bir şekilde Dünya’ya döndürmeden önce sekiz gün boyunca ISS’ye kenetlenmeyi planlayarak 5 Haziran’da fırlatıldı.

Ancak fırlatma öncesinde, sırasında ve sonrasında uzay aracında helyum sızıntıları ve itici arızaları gibi teknik sorunlar yaşandı.

Astronotlar Williams ve Wilmore, ISS’ye güvenli bir şekilde ulaşabildiler. Ancak oraya vardıklarında, Starliner daha fazla helyum sızıntısı yapmıştı ve 18 iticisinden beşi başarısız olmuştu.

O zamandan beri orada mahsur kaldılar ve NASA ile Boeing’in astronotları eve getirmenin en iyi yolunu bulmak için yarıştığını sabırla beklediler.

NASA, 2003 yılında yedi astronotun ölümüne yol açan Columbia mekiği felaketine benzer trajik bir olay yaşanmaması için Williams ve Wilmore’u Starliner ile evlerine getirmeme kararı aldı.

NASA, 24 Ağustos’ta düzenlediği basın toplantısında nihayet kararını açıkladı. Williams ve Wilmore, SpaceX’in Dragon kapsülünün onları Dünya’ya geri götürmesini beklerken altı ay daha uzayda kalacaklar.

NASA Uzay Operasyonları Görev Direktörlüğü’nden sorumlu yönetici Ken Bowersox, “Böyle kararlar almak asla kolay değildir, ancak NASA ve Boeing ekiplerimizi Mürettebat Uçuş Testi sırasında yaptıkları kapsamlı analizler, şeffaf tartışmalar ve güvenliğe odaklanmaları nedeniyle tebrik etmek istiyorum” dedi.

Harwood, CBS haberlerine yaptığı açıklamada, NASA’nın kararının nihayetinde astronotların güvenliğiyle ilgili olduğunu söyledi.

Eğer Starliner dönüş uçuşu sırasında daha fazla teknik sorun yaşarsa, uzay aracı Dünya atmosferine girdiğinde yanabilir ve içindeki astronotları yakabilir.

Hardwood, “Gemi ayrıldıktan sonra bu sorunların daha da kötüleşmeyeceğini kanıtlayamazsınız ve tabii ki motorlarını çalıştırıp yörüngeden çıkıp eve dönebilmeleri gerekiyor” dedi.