Dünya Sağlık Örgütü pazartesi günü mpox’un yayılmasını durdurmaya yönelik bir plan açıklasa da, virüsü inceleyen bilim insanları virüsün hızla değiştiğini ve yayılmasını önleme çabalarını zorlaştırdığını söyledi.

Altı aylık, 135 milyon dolarlık plan, gözetim, önleme ve müdahaleyi artırmayı öngörüyor. Stratejik aşılama çabaları, “son vakaların yakın temasları ve sağlık çalışanları dahil olmak üzere, iletim zincirlerini kesmek için” en yüksek risk altındaki bireylere odaklanacak.

Dünya Sağlık Örgütü’nün etkilenen ülkelerdeki personelini “önemli ölçüde artırdığı” belirtildi.

Ancak DSÖ, planın uygulanmasında bazı zorluklar olduğunu da kaydediyor.

Plana göre, “Özellikle Afrika’da sınırlı gözetim ve teşhis kapasiteleri, salgının gerçek boyutunun anlaşılmasını zorlaştırıyor ve etkili yanıt önlemlerini engelliyor.”

Mpox, Afrika’nın bazı bölgelerinde onlarca yıldır endemik olmasına rağmen, 2022’de küresel bir salgın bildirildi. DSÖ’ye göre, geçen yılın mayıs ayında kontrol altına alındı, ancak virüsün bir kolu Eylül ayında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde ortaya çıktı.

Bu varyant hızla yayılıyor ve dört komşu ülkede vakalar bildirildi. Ayrıca İsveç ve Tayland’da, Afrika’ya seyahat geçmişi olan kişilerde de tespit edildi. Dünya Sağlık Örgütü, Ağustos ortasında halk sağlığı acil durumu ilan etti.

Sadece Kongo’da 18.000’den fazla vaka ve 615 ölüm bildirildi. Doğu Kongo ve komşu ülkeler, özellikle seks işçileri ve çatışmalar nedeniyle yerinden edilmiş kişiler gibi savunmasız nüfuslar arasında, planda “yüksek riskli” bölgeler olarak listeleniyor.

Afrika, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki hastalığı inceleyen bilim insanları, Reuters haber ajansına, klad 1b olarak bilinen virüsün yeni suşunun beklenenden daha hızlı mutasyona uğradığını söyledi. Kongo’da seks işçileri ve müşterileri arasında erken vakalar tespit edildi, ancak etkilenen gruplar değişmeye başladı. DSÖ’ye göre, virüs artık evlerde bulunuyor ve özellikle çocuklarda, bağışıklık sistemi zayıf kişilerde ve hamile kadınlarda şiddetli seyrediyor.

Nijerya’daki Nijer Deltası Üniversitesi Hastanesi’nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı ve DSÖ’nün mpox acil durum komitesine başkanlık eden Dr. Dimie Ogoina, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Afrika’da körü körüne çalıştığımızdan” endişe duyduğunu söyledi.

“Salgını çok iyi anlamıyoruz ve salgını çok iyi anlamazsak, bulaşma dinamikleri, hastalığın şiddeti, hastalığın risk faktörleri açısından sorunu ele almakta zorluk çekeceğiz,” dedi. “Ve virüsün mutasyona uğrayıp yeni suşlar ürettiği gerçeğinden endişeleniyorum.”

Mpox, çiçek hastalığıyla aynı virüs ailesine aittir ancak tipik olarak ateş, titreme ve vücut ağrıları gibi daha hafif semptomlara neden olur. Çoğunlukla cinsel ilişki de dahil olmak üzere yakın ten tene temas yoluyla yayılır. Daha ciddi vakaları olan kişilerde yüz, el, göğüs ve genital bölgede lezyonlar gelişebilir.

Bu haberde Associated Press ve Reuters’ın materyalleri kullanılmıştır.