Filipin Sahil Güvenlik kolluk kuvvetleri komuta personeli, 20 Mayıs 2024’te Manila’da düzenlenen uğurlama töreni sırasında BRP Bagacay’da.

Ted Aljibe | Afp | Getty Images

Çin, Pazartesi günü Filipin gemilerinin Escoda Sığlığı yakınlarındaki sularda kendi gemilerinden birine “yasadışı” bir şekilde müdahale edip çarptığını iddia etti. Bu, iki ülke arasındaki son toprak anlaşmazlığıydı.

Çin Sahil Güvenlik Komutanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Filipin gemilerinden biri “profesyonel olmayan ve tehlikeli” bir şekilde hareket ederek, tekrarlanan uyarıları dikkate almadı ve kasıtlı olarak bir Çin gemisiyle çarpıştı.

Açıklamada, “Filipinler’i ihlal ve kışkırtmalarına derhal son vermesi konusunda uyarıyoruz, aksi takdirde bundan doğacak tüm sonuçlar Filipinler’e ait olacaktır” denildi.

Çin Sahil Güvenlik’in internet sitesinde yayınlanan videolarda çarpışmanın görüntüleri yer aldı.

Sabina Sığlığı ve Xianbin Resifi olarak da bilinen Escoda Sığlığı, Güney Çin Denizi’ndeki Spratly Adaları’nda yer almaktadır. Nisan ayında Filipin Sahil Güvenliği’nin en büyük gemilerinden biri olan BRP Teresa Magbanua’nın oraya gönderilmesinden bu yana Çin ve Filipinler arasında bir çıkmazın yaşandığı yer olmuştur.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Cuma günü yaptığı açıklamada, Pekin’in Filipinler’i “ihlal faaliyetlerini durdurması” ve gemisini sulardan çekmesi konusunda uyardığını söyledi.

Filipinler Sahil Güvenlik Sözcüsü Jay Tarriela, Çin’in devlet kontrolündeki Global Times gazetesinin Manila’nın sulardaki varlığını sorgulayan paylaşımına yanıt vererek Pekin’in iddialarını sosyal medyadan yalanladı.

Tarriela, “Escoda Sığlığı, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi ve 2016 tahkim kararı uyarınca Filipinler’in Münhasır Ekonomik Bölgesi içerisinde yer almaktadır” dedi.

“Filipinler Sahil Güvenlik gemilerimiz, herhangi bir başka ülkeden izin almadan, gerektiği kadar uzun süre Escoda Sığlığı lagününde faaliyet gösterme hakkına sahiptir” diye ekledi.

Tarriela, Filipin Sahil Güvenliğinin gemilerini gerginliği kışkırtmak ya da tırmandırmak için değil, sular üzerindeki egemenlik haklarını korumak ve güvence altına almak için konuşlandırdığını söyledi.

Çin ile Filipinler arasındaki gerginlik aylardır Spratly Adaları’nda tırmanıyor.

Başka bir tartışmalı bölge olan İkinci Thomas Sığlığı çevresindeki sularda Filipin gemileri tazyikli su ile vuruldu ve püskürtüldü. Filipinli yetkililere göre, Çin bir olayda Filipinli teknelere el koydu ve teknedeki bir Deniz Kuvvetleri personeli yaralandı.

Geçtiğimiz ay Çin ve Filipinler, tartışmalı İkinci Thomas Sığlığı konusunda geçici bir anlaşmaya vardı. Ancak, her iki taraf da anlaşmanın şartları konusunda hızla kamuoyunda fikir ayrılığına düşmeye başladı.

Bu arada Filipinler geçen hafta Çin Hava Kuvvetleri’ni yakınlardaki Scarborough Sığlığı üzerinde tehlikeli manevralar yapmakla suçladı.

Pekin’in eylemleri, ülkeyle karşılıklı savunma paktı bulunan ABD de dahil olmak üzere Filipinler’in müttefikleri tarafından kınandı.

Cuma günü, Dışişleri Bakanı Enrique Manalo’nun Filipinler’de ABD tarafından hediye edilen bir füze sisteminin varlığına ilişkin Çin endişelerini yatıştırmaya çalıştığı ve bunun Çin için bir tehdit oluşturmadığını ve bölgeyi istikrarsızlaştırmayacağını söylediği bildirildi. Temmuz ayında ABD, ülkeye 500 milyon dolarlık askeri yardım sözü verdi.

Filipinler ayrıca Japonya ile askeri iş birliğini de genişletti.

Çin Savunma Bakanlığı Sözcüsü Zhang Xiaogang, Filipinler, ABD ve Japonya arasındaki savunma iş birliğinin herhangi bir üçüncü tarafı hedef almaması ve bölgesel barış ve istikrarı bozmaması gerektiğini söyledi.

“Filipinler kurtları eve davet ediyor ve gönüllü olarak onların piyonu oluyor, bu da diğer bölge ülkeleri tarafından nefretle karşılanıyor” diye ekledi.