Getty Images

Rotherham bu hafta İngiltere’deki bazı isyanların sahnesiydi

Günlerdir İngiltere’de ve Kuzey İrlanda’nın bazı bölgelerinde benzer sahneler yaşanıyor: Huzursuzluk, korku içindeki topluluklar, yoğun polis varlığı ve sosyal medyanın da etkisiyle alevler körükleniyor.

BBC News’deki gazeteciler günlerdir büyük teknoloji şirketleriyle iletişime geçerek, bu konuda ne yaptıklarını öğrenmeye çalışıyor.

Her ne ise, bu konuda konuşmak istemiyorlar – mesajlaşma uygulaması Telegram, kayıtlı bir açıklama yapan tek firma oldu.

Sokaklarda gelgitin dönmeye başladığı umuluyor. Ancak sessiz kalarak daha fazla incelemeden kaçınacaklarını umuyorlarsa, teknoloji şirketleri muhtemelen yanılıyor olabilir.

İngiltere’nin teknoloji dünyasının önde gelen isimlerinden Barones Martha Lane Fox, “Olan bitene daha fazla sahip çıkmamalarını korkunç buluyorum” diyor.

O zamanlar Twitter olarak bilinen şirketin yönetim kurulunda yer aldığı için büyük teknoloji şirketlerini içeriden tanıyor.

BBC’ye konuşan kadın, “Genelde siyasete karışmayı sevmiyorlar, bu onlara pek fayda sağlamıyor” dedi.

İngiltere’nin küresel anlamda nispeten küçük bir pazar olduğu göz önüne alındığında, sessizliğin “şaşırtıcı olmadığını” ancak bunun hükümeti harekete geçmekten alıkoymaması gerektiğini söylüyor.

“Bu konuda hesap verebilirliğin ve ciddi düzenlemelerin olmaması bence hepimizi alarma geçirmeli” diyor.

Teknoloji şirketleri şu ana kadar ne dedi?

Çok az.

Facebook, Instagram ve WhatsApp’ın arkasındaki şirket Meta ise herhangi bir yorumda bulunmadı. TikTok, Snapchat ve mesajlaşma uygulaması Signal da sessizliğini korudu.

Snapchat’teki güvenilir bir kaynak BBC News’e yaptığı açıklamada, şirketin düzenleyici kurum Ofcom ve İngiltere hükümetiyle yakın temas halinde olmaya devam ettiğini söyledi.

Bu arada Telegram, mesajlaşma uygulamasında yayınlanmaya başladıktan sonra göçmenlik avukatlarının adlarını ve adreslerini içerdiği iddia edilen bir listenin çevrimiçi olarak yayılmasıyla gündemdeydi. İngiltere ve Galler Hukuk Derneği, listeyi üyeleri için “çok güvenilir bir tehdit” olarak değerlendirdiğini söyledi.

Telegram, listeyle ilgili özel bir yorumda bulunmadı ancak BBC’ye moderatörlerinin “durumu aktif olarak izlediğini ve şiddete çağrı içeren kanalları ve paylaşımları kaldırdığını” söyledi.

Mesajlaşma platformunun hizmet şartlarında şiddet çağrılarının açıkça yasaklandığı belirtildi.

Ve sonra X var.

Elon Musk ve Başbakan’la sözlü tartışma

Getty Images

X’in sahibi Elon Musk, isyanlarla ilgili yaptığı yorumlar nedeniyle eleştirildi.

X, eski adıyla Twitter, yorum taleplerimizin hiçbirine yanıt vermedi.

Platformda olaylarla ilgili asılsız iddialar, nefret söylemleri ve komplo teorileri ortaya atıldı.

Elon Musk 2022’de satın aldığında içerik denetimini azalttı. Bir yıl sonra, gerçek adı Stephen Yaxley-Lennon olan aşırı sağcı aktivist Tommy Robinson, beş yıllık yasağın ardından X’e geri döndü.

Robinson, geçen hafta sonu Kıbrıs’ta dinlenirken X’teki takipçilerine kışkırtıcı mesajlar gönderiyordu.

X bu hafta sessiz kalmış olabilir ama sahibi sessiz kalmadı.

Musk, isyanlarla ilgili yorum yaparken “İç savaş kaçınılmaz” tweetini attı – bu paylaşım başbakan sözcüsü tarafından kınandı.

Musk daha sonra “Britanya’da neden tüm topluluklar korunmuyor?” başlıklı bir paylaşım yaptı ve ‘iki kademeli polislik’ suçlamalarına karşı kullanılan #TwoTierKeir etiketini kullandı.

Musk ayrıca, İngiltere’nin Falkland Adaları’nda isyancılar için “gözaltı kampları” inşa ettiği yönündeki komplo teorisini destekleyen daha önce paylaştığı bir görüntüyü de sildi.

Teknoloji şirketleri neden sessiz kalıyor?

Getty Images

Olaylarda çok sayıda polis memuru yaralandı.

Sosyal medya uzmanı Matt Navarra, BBC News’e yaptığı açıklamada, “Teknoloji şirketlerinin genellikle politik açıdan hassas durumlara girmekten çekindiğini düşünüyorum” dedi.

“Sanırım kullanıcı tabanlarının bir kısmını kendilerinden uzaklaştırmaktan veya düzenleyici savaşlara girmekten korkuyorlar.”

Bunun “stratejik bir hesaplama” olduğunu söyledi.

“Sessiz kalarak kamuoyunun dikkatinin başka yere kaymasını ve doğrudan sorumluluktan kaçabileceklerini umuyorlar” diye ekledi.

Şirketlerin “kamu güvenliği ve sosyal sorumluluktan” çok karlarını ön planda tuttuğunu söylüyor.

Bilgi Teknolojileri Enstitüsü BCS Üyesi Adam Leon Smith, sessizliğin topluma karşı “inanılmaz derecede saygısız” olduğunu söyledi.

Midia Research’ten medya analisti Hanna Kahlert, daha sonra bu yorumların kendilerine hatırlatılmasından korktukları için kamuoyuna açık olarak söyleyebilecekleri şeyleri söylemek istemediklerini belirtti.

“Muhtemelen bu konuda nasıl yorum yapacakları konusunda çok dikkatli olacaklardır, çünkü bu onların ilerideki stratejilerini belirleyecek – ne yapabilecekleri, algoritmalarının neyi teşvik edeceği, onlar için reklam geliri getiren faaliyetler.”

Bundan sonra ne olabilir?

Önümüzdeki yılın başlarında yürürlüğe girmesi beklenen Çevrimiçi Güvenlik Yasası ile düzenleyiciye daha fazla yetki geliyor.

Ofcom, platformlara açık bir mektup yayınlayarak, harekete geçmek için bu tarihi beklememeleri gerektiğini söyledi.

Ancak bazıları – Londra Belediye Başkanı Sadiq Khan da dahil – bunun yeterli olup olmadığını sorgulamaya başladı.

Başbakan Cuma günü yaptığı açıklamada, “Bu karışıklığın ardından sosyal medyaya daha geniş bir şekilde bakmamız gerekecek” dedi.

Essex Üniversitesi’nde internet hukuku profesörü olan ve yasayı şekillendirmeye yardımcı olan Prof. Lorna Woods, BBC News’e şunları söyledi: “Yasa tam olarak yürürlükte olsaydı, tüm içeriği kapsamazdı. Dolayısıyla bir isyanı organize etmek yakalanabilirdi ancak bazı köpek düdüğü taktikleri ve dezenformasyon yakalanmazdı.”

YouGov’un bu hafta yaptığı bir ankete göre, İngiliz halkının üçte ikisi sosyal medya şirketlerinin daha fazla hesap vermesini istiyor.

Büyük teknoloji, öyle görünüyor ki, söyleyecek hiçbir şeyi yok. Ancak başkalarının onları İngiltere’de çok farklı bir geleceğe götürdüğünü görebilirler.